Doughnut Economics Lab » Dziewięć ścieżek. Część II: W podróży

Oto przegląd dziewięciu możliwych ścieżek, dzięki którym samorządy lokalne i regionalne mogą wykorzystać Ekonomię Obwarzanka do działań transformacyjnych.

Prezentowane tu dziewięć ścieżek, podzielonych na trzy grupy, to tylko przybliżony przewodnik i nie należy ich stosować w żadnej kolejności. Niektóre miasta zaczynają się od szybkich eksperymentów, inne od planów podróży, a jeszcze inne od długoterminowych i oficjalnych zobowiązań. Niezależnie od tego, jak zaczniesz, jasne jest, że nawet najmniejsze pierwsze kroki mogą otworzyć drzwi do przełomowych zmian.

Krok po kroku — inicjatywy, które można przeprowadzić przy niewielkich zasobach i które mogą działać jako krótkoterminowe zobowiązania lub jednorazowe eksperymenty bez zatwierdzenia na wyższym szczeblu zarządzania.

W podróży – Inicjatywy, które pochłaniają więcej zasobów, wymagają zaangażowania w pracę przez co najmniej określony czas i prowadzą do widocznych rezultatów w politykach lub projektach.

Zaangażowanie długoterminowe – inicjatywy, które wymagają wysokiego poziomu woli politycznej i zaangażowania całej organizacji i są ukierunkowane na długoterminowe procesy zmian transformacyjnych

# 4 OKREŚLANIE ILOŚCIOWE

Określanie ilościowe - Dane, pomiary i kontrola

Punktem wyjścia do przeskalowania podejścia opartego na danych Obwarzanka do skali miasta lub regionu jest użycie narzędzia Data Portrait of Place DEAL. To podręcznik do tworzenia całościowego obrazu danych pokazującego, jak dobrze sobie radzi dane miejsce, w stosunku do własnych celów, zarówno w wymiarze społecznym, jak i ekologicznym. Dostarcza metod gromadzenia celów i wskaźników o danym miejscu, w czterech perspektywach (lokalnie- społeczny lub ekonomiczny oraz globalnie- społeczny lub ekonomiczny), aby stworzyć “portret” aktualnych działań tego miejsca. Portret danych może być wykorzystany jako punkt wyjścia w odniesieniu do różnych działań – od identyfikacji luk w danych, wyznaczania nowych celów polityki, po rozpoznawanie priorytetowych obszarów działania lub współpracy międzysektorowej. Może to być również podstawą miejskich narzędzi monitorowania i raportowania postępów, a także wspólnym punkt odniesienia dla różnych polityk i strategii.

Dlaczego samorządy lokalne to robią?

Istnieje potrzeba całościowego podejścia do pomiaru i monitorowania obecnego stanu, postępu i trajektorii rozwoju ich miast/regionów.
Wiele z nich ma dużo chaotycznych danych i/lub obserwacji ale brakuje ich ogólnodostępnego, kompleksowego zarysu.
Wizje i strategie miast mają wyznaczone cele, ale brakuje im wskaźników pozwalających ocenić, czy są one osiągane.
Widzimy zainteresowanie zmianą działań na ukierunkowane na oddziaływanie/zmiany

Jak mogą wyglądać takie działania

Stwórzcie portret danych miejsca, albo poprzez badania internetowe i wewnętrzne warsztaty międzywydziałowe, lub w połączeniu z procesami partycypacyjnymi z udziałem mieszkańców i zewnętrznych interesariuszy.

Opracujcie proces monitorowania i sprawozdawczości w odniesieniu do stanu i postępów w Waszym miejscu w oparciu o portret danych.

Wykorzystajcie portret danych miejsca jako bazę do tworzenia nowych strategii, polityki oraz procesów decyzyjnych – jak przedstawiono w pozostałych ścieżkach w tym przewodniku.

Przykłady działań

Pierwszy portret miasta został wykonany w Amsterdamie (Holandia) w 2020 roku w ramach Thriving Cities Initiative (Inicjatywa Kwitnących Miast), współpracy między Biomimicry 3.8, Miasta C40, Circle Economy i DEAL.
Glasgow (Szkocja) nawiązało współpracę z uniwersyteckim zespołem badawczym w celu opracowania pierwszego portretu danych, który był następnie rozwijany na warsztatach z udziałem radnych i urzędników miejskich oraz dzięki zaangażowaniu zainteresowanych stron i lokalnych mieszkańców.
Barcelona (Hiszpania) współpracuje z Barcelona Regional (publiczną agencją rozwoju miast) nad opracowaniem portretu danych, który został zatwierdzony przez ekspertów akademickich i technicznych miasta, a równolegle opracowuje portret społecznościowy na podstawie warsztatów z udziałem organizacji, firm i mieszkańców.
W Erywaniu (Armenia) uzupełniono portret miasta o City Selfie, opierając się na reprezentatywnym badaniu opinii mieszkańców na temat przyszłości Erywania.
W El Monte (Chile) opracowano portret danych na podstawie serii trzech warsztatów z udziałem przedstawicieli społeczności.
Bad Nauheim (Niemcy) wybrało obszary i wskaźniki istotne dla kontekstu lokalnego, na które gmina ma wpływ, podczas serii warsztatów z przedstawicielami departamentów, które również łączyły tematy z istniejącymi lokalnymi politykami i celami w poszczególnych departamentach.
W Leeds i Londynie (Anglia), w ramach inicjatyw, prowadzone przez społeczność stworzono portrety danych jako punkt wyjścia do działań i dyskusji między różnymi interesantami.
W Birmingham (Anglia) CIVIC SQUARE kierował rozwojem “sąsiedzkiego obwarzanka” w tym portretu danych, portretu społecznościowego i badań nad ponownym utworzeniem obwarzanka.
Kilka miast, w tym Bruksela (Belgia) i Glasgow (Szkocja), rozpoczęło badania nad tym, w jaki sposób stworzyć cyfrową wersję portretu danych, która miała być źródłem danych dostępnym zarówno dla mieszkańców, jak i decydentów politycznych.
Rada Miejska Kopenhagi głosowała za sporządzaniem corocznego sprawozdania o stanie Kopenhagi z wykorzystaniem modelu obwarzanka, aby dać politykom przegląd tego, jak miasto radzi sobie w zakresie wybranych wskaźników. Sprawozdanie ze stanu ma być przedstawiane co roku wszystkim komisjom przedmiotowym, aby poinformować ich o efektach pracy, pomagając zidentyfikować obszary, w których konieczne jest podjęcie działań, w oparciu o wskaźniki, oraz aby pomóc politykom w ustaleniu priorytetów projektów.

Przydatne narzędzia i zasoby

Doughnut Unrolled: Data Portrait of Place - przewodnik metodologiczny
Skalowanie obwarzanka: portrety danych w akcji - zbiór przykładów i historii z różnych miejsc

# 5 OPRACUJ STRATEGIĘ

Plany i strategie

Samorządy lokalne i regionalne mogą wnieść ambicje i wskaźniki Ekonomi Obwarzanka do projektowania, przeglądu, monitorowania i oceny planów lub strategii tematycznych. Może to przyjmować różne formy od kształtowania 20-letniej wizji miasta do strategii transportowej, od polityki zerowej emisji netto do programu zdrowia publicznego. Istnieje wiele sposobów na włączenie Ekonomii Obwarzanka do planów i strategii: jako przewodnik do ustalania ambitnej wizji, jako narzędzie do procesów współpracy, jako narzędzie do identyfikowania kluczowych tematów, celów i priorytetów lub jako narzędzie do projektowania ram monitorowania z użyciem wskaźników społecznych i ekologicznych Obwarzanka.

Dlaczego samorządy lokalne to robią?

Holistyczny charakter Obwarzanka nadaje się jako skuteczne ramy do ustalania zasad nawigacji i wizji przewodnich.
Istnieje potrzeba dodania metod pomiarów i monitorowania zarówno do celów ekologicznych, jak i społecznych, do celów strategicznych.
Potrzebujemy nowego podejścia, które poszerzą rozmowy obywatelskie i zaangażowanie interesariuszy i pomogą wypełnić lukę między obywatelami a rządem wzbudzając w ludziach zainteresowanie kształtowaniem przyszłości ich miast/regionów.
Aby połączyć interesariuszy z różnych obszarów do pracy i współtworzenia.
Aby zbadać i pomóc zidentyfikować nowe rodzaje partnerstw wdrożeniowych.

Jak mogą wyglądać takie działania

Opracujcie nowy plan lub strategię tematyczną wykorzystującą Ekonomię Obwarzanka jako przewodnik do ustalania ambicji i priorytetów w zakresie regeneracji i dystrybucji.
Przygotujcie system pomiarowo-monitorujący jako część strategii - łączący go, tam gdzie to możliwe, ze wskaźnikami społecznymi i ekologicznymi z istniejącego Portretu Miejsca.
Przygotujcie proces partycypacyjny informujący o wizji dla całego miasta, wykorzystujący Doughnut Unrolled i jego cztery soczewki jako narzędzie do rozmów, identyfikowania wyzwań, możliwości i obszarów priorytetowych - wewnętrznie między różnymi działami lub zewnętrznie, z interesariuszami i społecznościami.
Wykorzystanie obwarzanka i jego czterech soczewek jako ram do przeglądu i rewizji istniejących planów i strategii.

Przykłady działań

Amsterdam (Holandia) wykorzystał Ekonomię Obwarzanka do kształtowania swojej strategii obiegu zamkniętego, wprowadzając holistyczne spojrzenie i silniej koncentrując się na wynikach społecznych.
Strategia rozwoju gospodarczego Curaçao wykorzystuje obwarzanek jako kompas dla „dobrobytu gospodarczego” i została oparta na serii warsztatów sąsiedzkich identyfikujących istniejące inicjatywy przez pryzmat Ekonomii Obwarzanka.
Thimphu (Bhutan) opracowuje Strategię Regionalną i Plan Zagospodarowania Przestrzennego, opierając swoją wizję na Ekonomii Obwarzanka, obok wskaźnika szczęścia narodowego brutto.
Plan Pracy na Rzecz Zrównoważonej Konsumpcji i Produkcji w Portland (Oregon, USA) opiera się na Ekonomi Obwarzanka.
Circle Economy wsparła British Fashion Institute w opracowaniu strategii dla miejskich ekosystemów mody w obiegu zamkniętym w Londynie i Leeds (Anglia), wykorzystując Ekonomię Obwarzanka jako jedną z przewodnich zasad.

W Santiago de Cali (Kolumbia) pracownicy miasta wykorzystali społeczne i ekologiczne wskaźniki Obwarzanka jako narzędzie monitorowania w swoim Planie Rozwoju Miasta na lata 2020-2023.
Plan Kornwalii na lata 2020-2050 (Anglia) obejmuje tabelę wyników służącą do mierzenia postępów w osiąganiu poprawy wyników społecznych i ekologicznych, w oparciu o Obwarzanek.
Perak (Malezja) przyjął model Ekonomii Obwarzanka pączków jako ramy monitorowania planu państwa, informując o kierunku i metodach pomiaru wpływu wszystkich projektów państwowych na następne 10 lat. Rozpoczęto się to od stworzenia portretu miasta w Ipoh, Perak.

Miasto Meksyk (Meksyk) wykorzystało skontekstualizowany pączek jako narzędzie do dyskusji i zaangażowania mieszkańców w swoim 20-letnim planie rozwoju, wizualizując, gdzie obecnie znajduje się miasto i dokąd chcą zmierzać w perspektywie długoterminowej.
Bad Nauheim (Niemcy) opracowuje swoją Strategię Zrównoważonego Rozwoju opartą na Ekonomi Obwarzanka, dostosowanym do swoich potrzeb Obwarzanku Miejskim (City Doughnut) oraz na szeroko zakrojonym procesie partycypacji obywatelskiej.

W Pontypridd (Walia) organizacja Friends of the Earth wykorzystała cztery soczewki Obwarzanka, aby sformułować odpowiedź społeczności na projekt planu miejscowego Pontypridd.

Przydatne narzędzia i zasoby

Narzędzie Rozwinięty pączek: poznawanie zagadnienia.
Narzędzie Rozwinięty pączek: społeczny portret miejsca.

# ZADEMONSTRUJ

Demonstrowanie projektów

Samorządy lokalne i regionalne mogą wspierać lub finansować opracowanie i rozwój projektów, które z założenia mają być dystrybucyjne i regeneracyjne, wykorzystując do tego celu narzędzia Ekonomii Obwarzanka. Te projekty demonstracyjne mogą mieć pozytywny wpływ na wszystkie cztery soczewki Obwarzanka, ustanawiać precedensy najlepszych praktyk, demonstrować potencjalne dodatkowe korzyści, sprawdzać, co jest osiągalne, wykonalne i skalowalne, lub rozpoczynać rozmowy i debaty. Można również opracować kryteria związane z pączkiem, aby wybrać projekty lub inwestycje i nadać im priorytet.

Dlaczego samorządy lokalne to robią?

Projekty są postrzegane jako okazja do wykazania słuszności koncepcji.
Procesy samorządowe mogą być powolne, a projekty na małą skalę mają większe szanse na przyspieszenie działań.
Projekty dają możliwość wypróbowania i przetestowania, uczenia się przez działanie, zademonstrowania, jakie rodzaje procesów, wyników i partnerstw mogą przynieść nowe sposoby myślenia, a także wywołania szerszych debat.

Jak mogą wyglądać takie działania

Opracujcie nowe projekty – lub przekształćcie już zatwierdzone na etapie ich powstawania; które będą wykazywać holistyczne myślenie i pozytywny wpływ na wiele wskaźników społecznych i ekologicznych, aby przetestowania możliwości i wyników, ustanowienia precedensów lub projektów pilotażowych, które można przeskalować.

Korzystajcie z Portretu danych miejsca (Data Portrait of Place): z góry określonego zestawu kryteriów opartych na Obwarzanku, lub innych dostosowanych procesów partycypacyjnych jako podstawy do wyboru priorytetowych projektów do realizacji lub inwestowania.

Opracuj kryteria dla nowych projektów transformacyjnych opartych na zasadach i ambicjach Ekonomii Obwarzanka - przygotowując projekty, które z założenia są regeneracyjne i dystrybucyjne.

Korzystaj z Obwarzankowych procesów partycypacyjnych, aby identyfikować i rozwijać nowe partnerstwa publiczno-wspólnotowe lub publiczno-prywatne potrzebne do realizacji projektów transformacyjnych.

Przykłady działań

W Amsterdamie, w ramach Programu Gospodarki w Obiegu Zamkniętym, realizowanych jest szereg projektów dotyczących obiegu zamkniętego opartych na zasadach ekonomii pączków, od żywności, przez budownictwo, po mieszkania (Circular Economy Lessons & Recommendations).
Laboratorium sąsiedzkie CIVIC SQUARE zakotwiczyło swój „Demonstrator Uliczny” w podstawowych zasadach Ekonomii Obwarzanka, aby opracować metodę głębokiej modernizacji w skali ulicy, na jednej z ulic Birmingham.
W Grønlikaia, nowej dzielnicy na terenie pełnym fiordów w Oslo (Norwegia), firma deweloperska Oslo Port użyła czterech soczewek Obwarzanka, aby zgromadzić różnych ekspertów, zidentyfikować możliwości, luki i rozwiązania dla przyszłej dzielnicy, i opracowała „Przepis” na używanie pączka w rozwoju miast (po norwesku).
W Santiago de Cali firma Ekonomia Obwarzanka została wykorzystana jako inspiracja, pomagając miastu wyznaczyć cele poprawy zarówno wyników ekologicznych, jak i społecznych poprzez politykę interwencji w przestrzeni publicznej Cali EcoCrea.

W Barcelonie pracownicy miasta zorganizowali dwa warsztaty z udziałem członków sieci Barcelona+Sustainable, aby uzyskać pomoc w opracowaniu projektów, w oparciu o ustalenia z portretu miasta Barcelony, które mają zostać uwzględnione w następnym 10-letnim planie zaangażowania sieci, w szczególności uwzględniając obszary w których miasto radziło sobie słabo.
W Bad Nauheim wykorzystano Narzędzie Oceny Obwarzanka, które łączy holistyczną ocenę wpływu z wykonalnością finansową i oceną poziomu oddziaływania, aby ocenić i nadać priorytet pomysłom projektowym powstałym w ramach zgromadzenia obywatelskiego i udziału społeczeństwa.

Kierowana i wspierana przez Green Hub w Amsterdamie pierwsza międzynarodowa Umowa Obwarzanka została podpisana przez szereg partnerów, w tym gminę Amsterdam, Grenoble Alpes Metropole, uniwersytety, organizacje zajmujące się recyklingiem i gospodarką odpadami oraz inne podmioty, koncentrując się na wspólnym opracowywaniu i testowaniu w obu miejscach, różnego typu biogazowni i/lub kompostowników.

Przydatne narzędzia i zasoby

Narzędzie Rozwinięty pączek: poznawanie zagadnienia.

Tekst i grafiki pochodzą z opracowania "Cities & regions. Let's get started", autorstwa Doughnut Economics Action Lab.

Całość dostępna jest pod linkiem Cities & regions [wersja w języku angielskim]

Dziewięć ścieżek. Część II: W podróży

ADRES - ADDRESS